Το άσπρο που δεν φαίνεται...

Πέρασα ένα απόγευμα ταξιδεύοντας. Ταξιδεύοντας πάνω στα κύματα της βραχνής φωνής του Μάνου... Θυμήθηκα τα ζεϊμπέκικα που χτυπούσαν αλύπητα το ξύλινο πάτωμά μας στο παλιό μας σπίτι. Κάθε τρεις και λίγο αφορμή για μάζωξη φίλων και συγγενών. Ο Μάνος, η Μελίνα, ο Νιόνιος, όλοι οι παλιοί ρεμπέτες ήταν εκεί. Έστηναν το πάλκο τους και απογείωναν τους αγαπημένους μου, τους σήκωναν πάνω σε μαγικά χαλιά κι εγώ έμενα να "παλαμοκροτώ" με το στόμα ανοιχτό.

Θυμήθηκα όταν ήμουν μικρή, γύρω στα τέσσερα με πέντε. Τον πατέρα μου να με καθίζει στο γραφείο του, να σκίζει το χάρτινο περιτύλιγμα από ένα βιβλίο. Ένα βιβλίο με τραγούδια του Μάνου και ασπρόμαυρες γραμμές ανυπόμονες να γεμίσουν με χρώμα. Ανάθεμα κι αν καταλάβαινα τότε γιατί μου άρεσε τόσο πολύ ο "δρόμος" ή το "ακκορντεόν". Ήξερα μόνο να φωνάζω "δεν θα περά- δεν θα περάσει ο φασισμός!", παράφωνα, με ενθουσιασμό, κουνώντας χέρια και πόδια, με τον μπαμπά μου να σιγοψιθυρίζει μαζί μου τη μελωδία. Μετά έμαθα. Να μην τον αφήνω να περνά. Τουλάχιστον όσο καταλαβαίνω. Από το δέρμα μου και μέσα δεν θα περάσει.

Η μαμά μού μάθαινε να ζωγραφίζω. Έξω από τις γραμμές, δεν πειράζει. "Σημασία έχει να μην αφήνεις τίποτα άσπρο", να τα γεμίζεις όλα χρώμα. "Και το άσπρο είναι χρώμα. Αλλά φαίνεται μόνο πάνω από τα άλλα...". Και μου γέμιζε τα άσπρα κενά. Και σήμερα. Ήρθε από εδώ. Να μου φέρει κάτι να φάω. Όχι τον τρόμο ότι δεν τρώω δεν θα τον ξεπεράσει ποτέ, αυτό το ξέρω. Και με βρήκε να ακούω Μάνο. "Βάλε ρε Industrial Daisies την Ευδοκία. Πόσο καιρό έχουμε να την ακούσουμε...". Και την Edith μαμά. Θυμάσαι; Τότε που με ανέβαζες στα πόδια σου και χορεύαμε "Noooon, rien de rien...". Τίποτα δεν βγαίνει από το τίποτα μαμά. Στο τίποτα φοβάμαι να σας βρίσκω.

Το νερό κυλάει από τις γλάστρες. Έχω ενθουσιαστεί με το χρώμα στο μπαλκόνι μου. Φοβάμαι τόσο μήπως ξεθωριάσει που ρίχνω κάθε μέρα νερό. Χθες είδα εφιάλτη με τον Ήλιο-τρομοκράτη, λέει, που με απειλούσε ότι θα μου τα ξεράνει όλα κι εγώ έκλαιγα. Κατάλαβες; Η χαρά μου στον ξύπνιο εφιάλτης στον ύπνο...

Θυμάσαι τότε που φυτεύαμε φασολιές σε κεσεδάκια γιαουρτιού και τα υιοθετούσαμε όλοι στην τάξη; Ποτέ άλλοτε δεν έχω φανεί τόσο υπεύθυνη όσο τότε. Ήταν μαγικές φασολιές.

Θυμάμαι όταν η γιαγιά μου έραβε αριστουργηματικές μπλούζες τραγουδώντας "Αχ, χελιδόνι μου...". Θυμάμαι όταν η γιαγιά άνοιγε με τα κοκαλιάρικα δάχτυλά της το τσίγκινο κουτάκι. Αυτό που έκρυβε μέσα του τον σκαλισμένο σε ξύλο πόνο της εξορίας. Ένα σκάκι, με σκαλισμένα πιόνια από χέρια πονεμένα, δουλευτάδικα. Μυαλό ελεύθερο. Το έστηνε αργά, σαν να μετρούσε προσεκτικά τις στιγμές της -όπως τότε, στη Σπιναλόνγκα της ελεύθερης νόησης. Και πάντα έπαιζε σοβαρά μαζί μου. Ποτέ να μην με αφήσει να κερδίσω, να μην μου χαρίσει τίποτα. Να βρει ευκαιρία να μου πει ότι τα πιόνια δεν πρέπει να θυσιάζονται τόσο εύκολα στο σκάκι όπως στην πραγματική ζωή... Ξύλινα πιόνια -με καρδιά γεμάτη από τον πόνο της- θυσίαζα εγώ βλακωδώς τότε. Πιόνι κανενός προσπαθώ τώρα να μην είμαι. Τι θα έλεγε άραγε τώρα;

Ο Μάνος... Όταν μικρή είδα πρώτη φορά το πρόσωπό του αποτυπωμένο σε φωτογραφία τρόμαξα. Αγριάνθρωπος, "σαν το θείο Γάκια που ανηφορίζει μουρμουρίζοντας το καλντερίμι κάθε μεσημέρι". Μετά κατάλαβα... Πως οι ωραίοι άνθρωποι, οι καλλιτέχνες της ζωής -κυρίως- κουβαλάνε την ομορφιά παντού, ταξιδιάρικο σύννεφο. Στο πρόσωπό τους καθρεφτίζεται απλά αυτός ο ρούφουλας, η αγωνία για το ταξίδι στην ομορφιά και την ελευθερία...