Friday 20 April 2007

Ιερή Βία

Χαμένος μέσα στον κατάλευκο μανδύα του κατηφόρισε τη σκεπασμένη με χλωροφύλλη πλαγιά. Τον περίμεναν όλοι στην πλατεία. Αυτός τελευταίος, κατάλευκος σαν κρίνος ανάμεσα σε χωράφι με παπαρούνες, με τις μαύρες μπούκλες του να πέφτουν στα μάτια του. Αν λυπόταν για κάτι ήταν που θα τις αποχωριζόταν -τις ήθελε τόσο πολύ στο ταξίδι του, να του κρύβουν οράματα και ήχους που ήθελε να αφήσει απέξω... Όπως και να έχει, η απόφαση είχε παρθεί και ήταν τιμή του που επελέγη.

Τη νύχτα κοιμήθηκε πιο ήσυχα από ποτέ. Είδε, λέει, πως πήγε κοντά της, ξεκόλλησε απαλά τα κολλημένα στο δέρμα με αίμα μαλλιά της κι εκείνη του χαμογέλασε. "Ποιά μοίρα δίπλα σου με φέρνει;", ψιθύρισε αποκαμωμένη και το κεφάλι της ξανάπεσε άπνοο στο μπράτσο του. Εκείνος έσκυψε, λέει, στο αυτί της -οι μπούκλες του της γαργάλισαν τα ματοτσίνορα κι εκείνα σάλεψαν ενοχλημένα- και της είπε απαλά "Αδιάρρηκτη μοίρα καλή μου. Μην φοβάσαι."

Στον ξύπνιο του, μέχρι χθες, ήταν ανήσυχος. "Αρκεί, πατέρα, το δικό μου αίμα; Είναι καλό;" Χίλιες φορές είχε ακούσει πως αυτός είναι ο εκλεκτός -αθώος, αμόλυντος όπως ήταν κι εκείνη πριν τη σφάξει σαν γουρούνα ο μεγάλος του αδερφός. Βασανίστηκε. Αναρωτιόταν πώς ο αδερφός του έκανε κάτι τέτοιο. "Δεν μπορεί, επαναλάμβανε μέσα του, κάτι θα του έκανε. Δεν ήταν βίαιος ποτέ μέχρι τώρα. Δεν μπορεί, κάτι θα του έκανε." Λέξη δεν του πήρε κανείς. Προθυμοποιήθηκαν οι γονείς τους να το ρίξουν ότι αυτή τον κορόιδευε, ότι τον ατίμασε. Δεν δέχθηκε. Ένα απλό "Εγώ το έκανα." και μετά η σιωπή του. Μια ατάραχη σιωπή, ένα βλέμμα που ξεκουραζόταν ήσυχο στην επιφάνεια της λίμνης του αίματός της.

Σήμερα, όμως, είναι γαλήνιος. Μετά από αυτό τα πράγματα θα ηρεμήσουν πάλι στο χωριό. Θα σταματήσει η οικογένειά του να είναι στιγματισμένη, θα ξαναγίνουν όλα όπως παλιά. Δεν είχε κι άλλη επιλογή. Όμως το θεωρούσε χρέος. Στο αίμα της που δεν έπρεπε να μολυνθεί με βρώμικο, αενάως ρέον αίμα. Το δικό του θα συμπλήρωνε το δικό της. Και οι άλλοι θα μπορούσαν να γυρίσουν στους ρυθμούς της ζωής. Τίμια πράγματα. Ο ουρανός είναι καταγάλανος, οι μυρωδιές τον ταξιδεύουν. "Πώς να είναι άραγε;" Μειδιά. "Θα μάθω σύντομα."

Έφτασε τελευταίος στην πλατεία. Η ξύλινη εξέδρα είχε στηθεί προχείρως κάτω από τον μοναδικό εναπομείναντα πλάτανο στο χωριό. Με ένα βλέμμα χαιρέτησε τους δικούς του, ανέβηκε σταθερά τα ξύλινα σκαλιά κι ακούμπησε το κεφάλι του στον πάγκο. Περίεργη ομοιότητα με τον πάγκο που είχαν στο αγρόκτημα για να ξελαιμιάζουν τις κότες. Ο δήμαρχος πλησίασε. Με ένα ξυράφι πριόνισε τις μπούκλες του. Τις έσφιξε στην παλάμη του και μουσκεμένες τις παρέδωσε στην μητέρα του. Εκείνη τις έχωσε βιαστικά στον κόρφο της και γύρισε από την άλλη. Είχε υπέροχα μαλλιά η μάνα του. Κατάμαυρα και μακριά -"Ευτυχώς που δεν βρίσκεται αυτή στη θέση μου. Δεν θα το άντεχε."

Έκλεισε τα μάτια του. Έβλεπε καθαρά τώρα. Μόνο αυτός είχε γλιτώσει από τον νόμο του αίματος. Ναι, σίγουρα εκεί που πήγαινε δεν χρειαζόταν τις μπούκλες του. Ήθελε όλα να τα βλέπει.

Η εξέδρα ξεστήθηκε πρόχειρα, όπως είχε στηθεί. Κανείς δεν ασχολήθηκε να σφουγγαρίσει τα πλακάκια της πλατείας από τις πιτσιλιές. Ούτε να ξύσει τον πλάτανο. Πρόχειρα και σταθερά όλα έγιναν. Όπως πριν...

Υ.Γ.: Με θέμα την εκδίκηση έχω αναλάβει μια εργασία στα πλαίσια του μεταπτυχιακού που παρακολουθώ. Ήταν δική μου επιλογή και την δουλεύω με υπομονή, επιμονή, με παραίτηση κι έλλειψη έμπνευσης ενίοτε αλλά κυρίως με αμείωτο ενδιαφέρον και περιέργεια από την αρχή έως σήμερα. Την βλέπω παντού, εκφρασμένη ή μη, καθαρή ή μεταμορφωμένη σε κάτι άλλο. Η ιστορία αυτή γεννήθηκε μέσα μου διαβάζοντας κάποια στιγμή το -πάντα εντυπωσιακό- βιβλίο του Rene Girard "Το Εξιλαστήριο Θύμα - Η βία και το ιερό".

26 comments:

kyriayf said...

το θέμα "εκδίκηση" μου φαίνεται εφιαλτικό...

το κείμενο σου δυνατό όμως...

καλό βράδυ!

2Σx2 said...

Μου φέρνουν στο νου Λατινοαμερικάνους συγγραφείς ο τρόπος που γράφεις, η θεματολογία, τα γλυκόπικρα συναισθήματα και η διακριτική ειρωνεία. Πρόσφατα διάβασα κάτι διηγήματα του Γιόσα και προς στιγμήν νόμιζα πως βρέθηκα σε χρόνο άχρονο και συνέχιζα την ανάγνωση τους, μου ήρθε στο μυαλό ο Μικρός Αδελφός του ιδίου. Θα καώ στο τέλος, όλο τρελοσυνειρμούς κάνω!

2Σx2 said...

Α! Η δίψα για εκδίκηση δεν αποτελεί τον πιο μάταιο τρόπο να ξοδέψει κανείς τη ζωή του; Αλλά μπορεί να είναι άσβεστη η ρημάδα!

tolitsa said...

"Την βλέπω παντού, εκφρασμένη ή μη, καθαρή ή μεταμορφωμένη σε κάτι άλλο."
Αυτη την κρυμμενη, την μεταμορφωμενη φοβαμαι πιο πολυ. Εισχωρει υπουλα και υποχθονια και εγκαθισταται πολλες φορες ερημην μας....Αλιμονο αν δεν την αναγνωρισουμε εγκαιρα.

Μικρός Πρίγκιπας said...

Η εμμονή σου αυτή ή που θα δημιουργήσει μια καταπληκτική εργασία ή μια μετριότητα.Οι γραμμές είναι λεπτές.Προσπάθησε να ισορροπήσεις.......

ο δείμος του πολίτη said...

Μου άρεσε πάρα πολύ το ύφος και η προσέγγιση. Είδα κάτι από Μπορχές, αλλά στη στροφή μου θύμισε και Camu.

Από σήμερα έχεις ένα σταθερό αναγνώστη.

industrialdaisies said...

@ kyriayf: Είναι που οι δικές σου οι κλωστές είναι ντελικάτες, αέρινες... Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Καλό βράδυ.

@ 2σχ2: Για τους συγγραφείς της Λατινικής Αμερικής, όσους έχω διαβάσει, έχω να πω ότι τρέφω ιδιαίτερη εκτίμηση. Αν και δεν νομίζω ότι έχω τον αρμόζοντα ανθρωπισμό για να πλησιάζω έστω και λίγο το μέγεθός τους. Παρ' όλα αυτά έχω να πω ότι σε ευχαριστώ πολύ (στο λέω, θα καταντήσει σικέ ή αστείο!) κι όσον αφορά στο ερώτημά σου... Δεν ξέρω... Θες να πάρεις το χώρο σου και να μου το αναλύσεις; Ξέρεις, στο θέμα αυτό περιμένω κι εγώ τη βοήθειά σας φίλοι μου.

@ tolitsa: εισχωρεί-ερήμην... Άραγε είναι κάτι εξωτερικό που μας επιτίθεται ή βρίσκεται μέσα μας; Το ψάχνω, αλλά συμφωνώ μαζί σου ότι η καλυμμένη δίψα για εκδίκηση είναι πιο επικίνδυνη -όπως και όλα τα "κρυπτο"... Καληνύχτα!

@ μικρός πρίγκιπας: Το θέμα της εργασίας το επέλεξα εγώ -είναι πιο ειδικό αλλά η ουσία είναι η εκδίκηση. Δεν το επέλεξα ούτε για το βαθμό ούτε για άλλο λόγο πέρα από το ότι η "εκδίκηση" δεν είναι απλά εμμονή μου (ως θέμα). Είναι για εμένα ένα στοίχημα -να βρω αν υπάρχουν επιχειρήματα για αυτό που ψάχνω ή αν είναι απλά διαίσθησή μου. Πίστεψέ με, αποτυχία για εμένα θα είναι όχι να ανατραπεί αυτό που νιώθω ότι θα βρώ ή πιστεύω, αλλά το να μην εξαντλήσω τρόπους να μάθω... Ισορροπία ψάχνω μόνο στο να είμαι δεκτική και κριτική σε ό,τι βρίσκω. Καληνύχτα!

@ δείμος του πολίτη: Καλωσήρθατε και τιμή μου. Και τα καλά σας λόγια -είναι και οι δύο από τους αγαπημένους μου (αν και προς στιγμήν φαντάστηκα τον Camus να ανασταίνεται και να χειροδικεί με τα κόκκαλά του εις βάρος σας για την παραβολή, :) ) και η επίσκεψή σας και η διάθεσή σας να επανέλθετε. Καλοδεχούμενος, λοιπόν, και καληνύχτα!

Vsls said...

Πρώτη φορά σε διαβάζω και πραγματικά μου άρεσε, το θέμα της εκδίκησης πολύ δυνατό και φαντάζει μακρινό μέχρι να γίνει δικό σου. Θα συμφωνήσω για τις λατινοαμερικάνικες καταβολές αλλά δε ξέρω ο πρώτος που μου ήρθε στο μυαλό διαβάζοντάς το, ήταν ο εκδικητικός Jodorowsky στο El Topo...

Desposini Savio said...

είσαι από τα ε λ ά χ ι σ τ α άτομα εδώ μέσα, που ο τρόπος γραφής- έκφρασής σου, με έκανε να διαβάσω ακόμη 10 κείμενα σου, έτσι με το "καλημέρα".
Παρεμπιπτόντως, Καλημέρα!
Πίνω τον πρωινό μου ελληνικό καφέ (άργησα να ξυπνήσω η κυρία), μα πρέπει να φύγω αιφνιδίως.
Βιομηχανική Μαργαρίτα μου θα ξαναέρθω. Χάρηκα πολύ που σε συνάντησα...

tolitsa said...

Το "εισχωρει-ερημην" αναφεροταν στο υποσυνειδητο. Σιγουρα ειναι κατι που βρισκεται μεσα μας, αλλα μερικες φορες ειναι τοσο βαθια καταχωνιασμενο στο υποσυνειδητο μας που δεν το αναγνωριζουμε σαν δικο μας. Αυτες τις κρυμμενες σκεψεις φοβαμαι , γιατι αυτο σημαινει οτι ακομα δεν εχω ανακαλυψει τον εαυτο. Απο την αλλη ειναι ενα εναυσμα για περαιτερω προβληματισμο και δουλεια με τον εαυτο.

2Σx2 said...

Αυτό που με εντυπωσιάζει με αυτό το συναίσθημα είναι κάποια χαρακτηριστικά του.

Όσο πιο βαθιά ριζωμένη είναι τόσο πιο εμμονική γίνεται με αποτέλεσμα να κυριαρχεί στη ψυχοσύνθεση. Και αν κάποιος αφεθεί να κάνει σκοπό της ζωής του να πάρει εκδίκηση είναι καταδικασμένος σε κάθε περίπτωση. Απο τη μία μπορεί ποτέ να μην εκδικηθεί ώστε να ικανοποιήθει και έτσι να σπαταλήσει την ίδια του την ύπαρξη. Από την άλλη αν εκδικηθεί μετά θα ψάχνει ένα λόγο για να συνεχίσει τη ζωή του συνειδητοποιώντας πόσα έχασε προσπαθώντας να πάρει την εκδίκηση του.

Συγχώρεση και εκδίκηση στο ζύγι. Τι είναι πιο εύκολο και με τι μπορούμε να αισθανθούμε πιο πλήρεις; Το ενάρετο είναι η συγχώρεση, το ανθρώπινο είναι η εκδίκηση. Ένα κινέζικο ρητό λέει: Όποιος ξεχνά είναι ηλίθιος, όποιος ούτε συγχωρει ούτε ξεχνά είναι κακός, όποιος συγχωρεί και θυμάται είναι σοφός! Συμφωνώ με το νόημα του, αμφιβάλλω για το αν είναι εφαρμόσιμο ως στάση ζωής. Γιατί;

Επειδή η εκδίκηση είναι συναίσθημα ζοφερό που φυτρώνει και στις πιο αγνές καρδιές, που εμφανίζεται από το πουθενά, που σε τρώει και σε φθείρει. Δεν θυμάμαι τον εαυτό μου να θέλω ποτέ να εκδικηθώ βάναυσα αλλά δεν αποκλείω να μου γεννηθεί αυτή η επιθυμία. Έχω πάρει όμως μικρές εκδικήσεις και η αλήθεια είναι πως κάποιες φορές ένιωσα καλά και άλλες ένιωσα τύψεις. Όλοι είμαστε εν δυνάμει εκδικητές.

Η εκδίκηση είναι ένα μίγμα που διαφέρει κάθε φορά σε περιεχόμενο και αναλογίες. Συστατικά της είναι το μίσος, η αγανάκτηση, η αρρωστημένη μεριά του εγωισμού, η παράνοια, η παρεξήγηση, η κακή κρίση, ο φόβος...κι άλλα, κι άλλα. Η σύσταση της καθορίζεται απο τον χαρακτήρα του εκδικητή και αφού ωριμάσει σαν συναίσθημα επανακαθορίζει το χαρακτήρα του εκδικητή.

Και φυσικά αποτελεί υπέροχο θέμα συζήτησης.

Καλό απόγευμα!

ο δείμος του πολίτη said...

Ο Αλβέρτος λάτρευε τους νέους καλλιτέχνες. Πάντως για τον Μπορχές δε σχολίασες, οπότε να υποθέσω ότι σε επηρέασε;

industrialdaisies said...

@ vsls: Μακρινό σαν την Ιθάκη... Όλο νομίζεις ότι φτάνεις κι όλο καταλαβαίνεις ότι ακόμα υπάρχει δρόμος... Γιατί σου ήρθε ο συγκεκριμένος στο μυαλό; Καλωσήρθες και καλό απόγευμα!

@ desposini savio: Με τόσο καλά λόγια και θετική ενέργεια να μου μεταφέρεται πώς να μην πω εκατό ευχαριστώ και καλωσήρθες;

@ tolitsa: Μήπως απλά δεν είχε δοθεί το κατάλληλο για το άτομο ερέθισμα; Ξέρεις, νομίζω ότι την εκδίκηση δεν την εκφράζουν όλοι οι άνθρωποι με τον ίδιο τρόπο. Η εκδίκηση είναι η εξωτερική εφαρμογή ενός εσωτερικού συναισθήματος... Ως εξωτερικό φαινόμενο πολλές φορές διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Το εσωτερικό αίτιο είναι νομίζω που πάνω κάτω είναι κοινό...

@ 2σχ2: Για να δούμε και τι λέει ο δικηγόρος του διαβόλου τώρα... Μήπως υπάρχουν ζωές που πάνε απείρως πιο χαμένες από ότι μία που είναι αφιερωμένη στην εκδίκηση; Επίσης, μπορεί κάποιος αν τελικά δεν πάρει εκδίκηση -αλλά το παλεύει μια ζωή- στο τέλος να μην δει ότι κατέστρεψε τη ζωή του αλλά να φτάσει σε κάποιο άλλο συναίσθημα; Αν πάρει εκδίκηση εξίσου πιθανό δεν είναι να συνεχίσει πλέον τη ζωή του τρβώντας για κάτι άλλο που επιθυμεί, ελαφρύς;... (Αυτά τα εισαγωγικά από το δικηγόρο του διαβόλου)
Κατά τα άλλα εγώ να σου πω ότι όσον αφορά την εκδίκηση πρέπει λίγο, εδώ, να την δούμε αποδεσμευμένοι από το κοινωνικό και θρησκευτικό περιτύλιγμα. Τι εννοώ. Ας απενεχοποιήσουμε κάποια πράγματα. Η ανάγκη για εκδίκηση δεν είναι πάντα ίδιον ψυχασθενών ή δεν εκφράζεται πάντα με δολοφονικές τάσεις. Μπορεί εξίσου να είναι αποτέλεσμα της τέλεσης μιας κατάφορης αδικίας εις βάρος αυτού που θέλει να εκδικηθεί. Τι μετράει τότε πιο πολύ αρνητικά; Η αρχική αδικία ή η ανάγκη για εκδίκηση; Εγώ, αν το σκεφτώ αποδεσμευμένη από τα κοινωνικά "πρέπει" και τα θρησκευτικα, αδυνατώ να κατακεραυνώσω μόνο το δεύτερο. Ας το πάμε και παραπέρα. Τα απελευθερωτικά κινήματα -και τα παιδικά παραμύθια ακόμα- δεν περικλείουν (ταυτόχρονα όμως αποσιωπώντας αυτό και υπερτονίζοντας την "θετική" χροιά) ποικίλες μορφές εκδικητικής συμπεριφοράς; Άρα είναι πάντα η εκδίκηση κάτι στείρο ή καταστροφικό; Εγώ δεν το νομίζω, τουλάχιστον όχι στο βαθμό που μας το λανσάρουν τα media ή η πεζή πραγματικότητα (η οποία συμπορεύεται γιατί επηρεάζεται από αυτά πάρα πολύ).
Σε τελική ανάλυση, συχνά στην πορεία αυτής της εργασίας δεν μπορώ παρά να επιστρέφω στον Πλάτωνα με την Πολιτεία, στην αρχαία τραγωδία (με την θεϊκή προέλευση της εκδίκησης μέσα της) και στον κοινωνικό ρόλο του δικαίου. Πιστεύεις ότι το δίκαιο δεν παίζει ρόλο εκδικητή; Όσο και να προσπάθησαν να με πείσουν για το αντίθετο όταν ήμουν φοιτήτρια στη Νομική (μπλιαχ, ρίγος και μόνο που το θυμήθηκα), είμαι πεπεισμένη ότι ένας από τους ρόλους του δικαίου είναι αυτός -και λόγω της κακής πρακτικής αυτό υπερτονίζεται... Για σκέψου για την απαρχή του θετού δικαίου...
Μου άρεσε πολύ το κινέζικο ρητό (οι Κινέζοι λόγω πολιτισμικής παράδοσης είναι από τους πλέον σοφούς λαούς) αλλά στην ερώτηση αν εφαρμόζεται -που δεν την αντιμετωπίζω ως ρητορική- έχω να πω πως στον δυτικό πολιτισμό, σήμερα, υπό τις δεδομένες συνθήκες πιστεύω όχι εύκολα.
Σε ευχαριστώ πάρα πολύ που πήρες το χρόνο και το χώρο να εκφράσεις εδώ τις απόψεις σου για το θέμα.

@ ο δείμος του πολίτη: Είπα και για τους δύο ότι είναι από τους αγαπημένους μου, απλά έμεινα λίγο παραπάνω στον Camus γιατί... ε,χμχμ, είναι λίγο πιο αγαπημένος μου από τους αγαπημένους και η εικόνα του με τα κόκκαλα στο χέρι μού ήρθε αυτόματα και γέλαγα μόνη μου... Πάντως έχετε δίκιο, ο Camus -όπως και τα περισσότερα μεγάλα πνεύματα που έχουν περάσει ποτέ από αυτόν τον πλανήτη- ήταν πάντα καλοπροαίρετος και ανοικτός στα καινούρια ρεύματα και πνεύματα... Ελπίζω να είστε καλύτερα σήμερα!

Vsls said...

Ο λόγος που μου ήρθε ο Jodorowsky δεν είναι ίσως προφανής, καθώς η ταινία είναι ένα western και ο ίδιος είναι η εκδικητική νέμεσις σε όλη την ταινία. Επίσης είναι εκείνος που προκαλεί αντίθεση, στα μαύρα κινούμενος σε έρημο. η μοναξιά του, εκδικητή μεν και όχι του θύματος, και είναι. κυρίως πιστεύω, η «Ιερή Βία» που εκφράζει ο ίδιος, όπως και ο τίτλος σου. Η βασική και κύρια διαφορά είναι η αντίθετη θέση των ηρώων, αλλά ο τρόπος γραφής σου, η περιγραφή των «σκληρών» εικόνων, που εμπεριέχουν ως ένα βαθμό το στοιχείο του cult, ακόμα και η περιγραφή των μαλλιών, που με παρέπεμψε ως εικόνα εκεί, δημιούργησαν αυτή τη σύγκριση!

ΥΓ. Πραγματικά μου άρεσαν τα όσα διάβασα και γι' αυτό έχω προσθέσει την διεύθυνση σου στη λίστα μου!

industrialdaisies said...

@ vsls: μου άρεσε πολύ η περιγραφή σου, ο τρόπος που αντιλαμβάνεσαι τόσα πράγματα και τα εκφράζεις έτσι, που συνέδεσες κάτι με κάτι άλλο τόσο δημιουργικά. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ κι ελπίζω να τα λέμε συχνά από εδώ και πέρα...

2Σx2 said...

"Μήπως υπάρχουν ζωές που πάνε απείρως πιο χαμένες από ότι μία που είναι αφιερωμένη στην εκδίκηση; Επίσης, μπορεί κάποιος αν τελικά δεν πάρει εκδίκηση -αλλά το παλεύει μια ζωή- στο τέλος να μην δει ότι κατέστρεψε τη ζωή του αλλά να φτάσει σε κάποιο άλλο συναίσθημα; Αν πάρει εκδίκηση εξίσου πιθανό δεν είναι να συνεχίσει πλέον τη ζωή του τρβώντας για κάτι άλλο που επιθυμεί, ελαφρύς;... "

Δε νομίζω πως αυτή η περιγραφή μπορεί να έχει γενική απήχηση. Σίγουρα υπάρχουν χαμένες ζωές και δίχως την εκδικητική μανία και περιπτώσεις σαν αυτές που αναφέρει...ο δικηγόρος (αφου είπαμε, την αφήσαμε τη δικηγορία, αλλά old habbits die hard, ε;)

Πάντως όταν έγραφα το προηγούμενο σχόλιο δεν σκεφτόμουν ούτε την κοινωνία ούτε θρησκείες. Είπα μάλιστα πως όλοι είμαστε εν δυνάμει εκδικητές. Και είπα πως μπορεί να έχει δημιουργηθεί και από αγανάκτηση (δεν αντέχεται η αδικία), φόβο (για να μην επαναληφθεί η αδικία) κοκ. Γενικά, έχω την αίσθηση πως συμφωνούμε στα περισσότερα.

Σε σχέση με αυτά που λες, ναι, η εκδίκηση έχει θέση ακόμη και στα παραμύθια με την έννοια της αποκατάστασης της τάξης και την κάθαρση ή καλύτερα τη Νέμεση, την απονομή δικαιοσύνης. Από μια σκοπιά και το σύστημα δικαίου είναι μια μορφή εκδίκησης, συμφωνώ και εδώ και μιας και ανάφερες τον Πλάτωνα σκέψου και το δαχτυλίδι του Γύγη όπου αναφέρεται και πως οι νόμοι είναι η δύναμη του αδύνατου επειδή αποτρέπουν τον ισχυρό απο το να παραβιάζει τα δικαιώματα του ανίσχυρου. Είναι δηλαδή η εκδίκηση του αδύναμου στις αδικίες του ισχυρού. Φτάνουμε στην εντελώς ανάποδη προσέγγιση. Όλα αυτά μου φαίνονται πολύ θεωρητικά και νομίζω πως χρειάζονται πολύ συζήτηση για να πει κανείς πως εξάντλησε το θέμα. Πιάνουμε πολλά πράγματα επιδερμικά και μένουν στη μέση αλλά επαναλαμβάνω γενικά νομίζω πως συμφωνούμε με έναν τρόπο που βοηθά να συνεχίζεται και η κουβέντα (άσχετα αν δεν καταλήγουμε κάπου συγκεκριμένα).

Την καληνύχτα μου σε εσένα και σε όλους!

industrialdaisies said...

@ 2σχ2: Έχεις δίκιο. Δεν είναι το καταλληλότερο μέσον αυτό για να αναπτύξουμε το θέμα, καταδικαζόμαστε σε μερικές ειλικρινείς προσπάθειες που καταλήγουν να το αντιμετωπίζουν επιδερμικά. Θεωρώ ότι θα ήταν πολύ κουραστικό να κάτσω να αναλύσω με επιστημονικό λόγο ό, τι έχω μαζέψει μέχρι σήμερα, όλες τις σκέψεις μου πάνω σε αυτό. Έβαλα μια ιστορία, έτσι σαν ένα μικρό τσίμπημα επειδή πιστεύω ότι το θέμα της εκδίκησης είναι φοβερά επίκαιρο. Θεώρησα όμως σωστό να μην πατήσω στα γεγονότα των ημερών (με το νεκρό φίλαθλο ή με το καινούριο αμερικανικό Columbine) παρά να το εισάγω πιο ήρεμα, με μια ιστορία. Ευχαριστώ εσένα και όλους εδώ που με βοηθάτε με τις απόψεις σας. Η συμβολή σας είναι πολύτιμη για εμένα. Καληνύχτα.

Vsls said...

Θα συμφωνήσω αρχικά ότι ο τρόπος ανάπτυξης ενός θέματος όπως η εκδίκηση μέσω σχόλιων σε ένα blog μπορεί να είναι ελκυστικός αλλά αντιπαραγωγικός για την εμβάθυνση σε ένα θέμα όπως αυτό. Με την ευκαιρία θα ήθελα να παραθέσω. μια ανάλυση στο Empty Sky, ένα τραγούδι του Bruce Springsteen από τον δίσκο The Rising, που δείχνει πόσο παραδοσιακά και φυσικά παρουσιάζεται ακόμα και σήμερα ο παράγοντας εκδίκηση.

Το “Empty Sky” ξεκινάει με την απόγνωση του ήρωα που πρέπει να αντιμετωπίσει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου του στα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου. Το τραγούδι όμως παίρνει μια διαφορετική τροπή από την πρώτη στροφή, όταν ξεκάθαρα εκφράζει την επιθυμία του για εκδίκηση:

I woke up this morning
I could barely breathe.
Just an empty impression
In the bed where you used to be.
I want a kiss from your lips.
I want an eye for an eye.
I woke up this morning to an empty sky.


Η χορωδία μετά επαναλαμβάνει την εικόνα ενός άδειου ουρανού. Στην πρώτη στροφή αναφέρεται ο αρχαίος νόμος που ήταν κοινός στις Ιουδαϊκές, Χριστιανικές και Μουσουλμανικές κοινωνίες και εξέφραζε την φυσική ορμή για εκδίκηση,

Blood on the streets,
Yeah blood flowing down.
I hear the blood of my blood
Cryin’ from the ground.


Η δεύτερη στροφή πηγαίνει τον χρόνο ακόμα πιο πίσω στην αρχαιοελληνική μυθολογία, όπου και γίνεται μια ξεκάθαρη αντιπαραβολή με τις Ερινύες, οι οποίες θα γεννηθούν από το αίμα της σφαγής για να εκδικηθούν τον δράστη καταδιώκοντας των αενάως.

On the plains of Jordan
I cut my bow from the wood
Of this tree of evil
Of this tree of good
I want a kiss from your lips
I want an eye for an eye
I woke up this morning to an empty sky


Στη προτελευταία στροφή ο ήρωας μετατρέπεται σε απόλυτο εκφραστή της δικαιοσύνης που ο ίδιος πρεσβεύει, και περιγράφει πως προετοιμάζεται να την αποδώσει. Ξανά, όπως και στην πρώτη στροφή γίνεται αναφορά στο «οφθαλμός αντί οφθαλμού». Ο Springsteen δεν εκφράζει προσωπικές του απόψεις αλλά την αίσθηση του κόσμου μετά την επίθεση.

Βλέπουμε πολύ ξεκάθαρα ότι παρά τις χιλιετίες της εξελικτικής μας πορείας ως μέλη μιας δομημένης κοινωνίας τα ένστικτά μας στον πρώτο κίνδυνο οδηγούν πάντα στα πρωταρχικά μέσα αντιμετώπισης του. Συμπερασματικά πάντα πρέπει να υπάρχει εκδίκηση κάποιας μορφής, αυτή η αντίδραση σαφώς και οφείλεται και στις παραδόσεις/καταβολές μας κάτι που ίσως δε γίνεται στο παράδειγμα των Κινέζων. Είναι ξεκάθαρο πως αν είμαστε οι θύτες, θα πάρουμε τη θέση του Ορέστη, όπου η αντίστοιχη Θεία Δίκη κάθε εποχής θα μας εκδικηθεί ενώ ως θύματα θα φροντίσουμε να αποδώσουμε εμείς τη δικαιοσύνη οπλισμένοι με την απόλυτη γνώση του καλού και κακού.

Anonymous said...

υπέροχο κείμενο-στιγμιότυπο...με άφησε άφωνο με την απλότητα μιας αφήγησης δίχως κορύφωση...Δεν είναι εύκολο ο αφηγητής ν'αφήσει έξω το πάθος.

μπράβο!

Φωτούλα Τζιώντζου said...

Νομίζω ότι η "εκδίκηση" είναι σε δεύτερο πλάνο (ίσως και σε τρίτο)σε αυτό το κείμενο και σε πρώτο πλάνο είναι το "χρέος". Εάν το κείμενο χρεωθεί την εκδίκηση φοβάμαι ότι πέφτετε στην παγίδα της εφαρμογής του "δικαίου". Συμφωνώ με το Ροϊδή για την απλότητα στην αφήγηση..
Καλή σας μέρα
Υ.Γ. Δεν κάνω κριτική απλά γράφω το πως λειτούργησε σε μένα όταν το διάβασα...

NinaC said...

Ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και τις ευχές. :)))

allmylife said...

"πρόχειρα και σταθερά"

στέκομαι πολύ ώρα σε αυτό.

ο δείμος του πολίτη said...

Κατ' αρχήν άσε τους πληθυντικούς -αρκετή γαλλική ευγένεια πέφτει. Πώς γράφεται; Δε θυμάμαι, Camu ή Camus; Είναι ο αγαπημένος μου Γάλλος (προάγω τη φιλοξενία από τη βραβευθείσα εξορία και το βασίλειο και τον ευτυχισμένο θάνατο. Καλύτερα είμαι, τουλάχιστον στρίβω και αριστερά.

fish eye said...

πολυ πολυ μου αρεσε..μπραβο..

david santos said...
This comment has been removed by a blog administrator.
industrialdaisies said...

@ vsls: Αν και δεν θέλω με τίποτα να παραδεχτώ την ανεπάρκεια του χώρου αυτού ως μέσον ανάπτυξης σοβαρών ζητημάτων εις βάθος, προς το παρόν θα το κάνω -μέχρι να βρω τον πρόσφορο τρόπο. Για την ανάλυσή σου στο κομμάτι -αν και έχω να το ακούσω σχεδόν από όταν βγήκε- σε ευχαριστώ πολύ. Αλήθεια, είναι τιμή μου που στο σπίτι μου ένιωσες την άνεση κι αφιέρωσες χώρο και χρόνο για να το κάνεις αυτό. Για τον κύριο Springsteen -τον οποίο σε γενικές γραμμές συμπαθώ αλλά περισσότερο ακόμα ακούω- δεν θα μιλήσω αναφορικά με αυτό το κομμάτι. Όσον αφορά τους Κινέζους θα συμφωνήσω -ως προς την κουλτούρα σε σχέση με την εκδίκηση σε ατομικό επίπεδο. Σε συλλογικό επίπεδο έχουν αποδείξει κι αυτοί με τη σειρά τους ότι μια χαρά ξέρουν να εκδικούνται. Οξύμωρο; Δεν νομίζω... Η συμπερασματική πρότασή σου... Στο κέντρο ακριβώς.

@ ροϊδης: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα καλά σας λόγια. Είναι όντως δύσκολο, αν και πρέπει να παραδεχτώ ότι μόνη μου δεν θα το είχα παρατηρήσει αυτό. Με κάνατε όμως να καταλάβω πόσες φορές δεν το κάνω... Καλωσήρθατε!

@ νερίνα: Καλωσήρθες! Έχεις δίκιο να το λες αυτό, δεν το πήρα σαν κριτική. Αναφέρω στο τέλος την πηγή της ιδέας μου, κατ' αρχήν γιατί θα ένιωθα πως διαπράττω λογοκλοπή αν δεν το έκανα (εγώ απλά έπλασα μια ιστορία που να "εικονοποιεί" την επιστημονική άποψη του Girard) και κατά δεύτερον γιατί σε αυτά που αναλύει ο Girard στο βιβλίο του η αρχαία ανθρωποθυσιαστική τελετουργία υποκαθιστούσε την ανάγκη για εκδίκηση. Εγώ αυτήν την άποψη μεταφέρω με την ιστορία αυτή και στο βάθος το χρέος αυτό, που λες εσύ σωστά, συνδέεται με την εκδίκηση... Ευχαριστώ για τα καλά λόγια.

@ composition doll: Να είστε καλά από εδώ και μπρος,σιδερένια, ευτυχισμένη και τα "ευχαριστώ" πρέπει εμείς να τα απευθύνουμε, που κάθεστε κυριακάτικα και σεργιανάτε στα μέρη μας αντί να χαίρεστε τον Κυριακάτικο ήλιο και την χαλάρωση που χρειάζεστε!

@ allmylife: Ακριβώς allmylife, σε αυτό κρύβεται μεγάλο μέρος της δικής μου ουσίας...

@ δείμος του πολίτη: Α, σας παρακαλώ, μιλάτε σε ένα παιδί που ανετράφη με γαλλικά, πιάνα, μπαλέτα... Χιχι... Γράφεται Camus. Και μου άρεσε πολύ αυτό που έγραψες στο τέλος.

@ φεγγαροαγκαλιασμένη: Σ' ευχαριστώ πολύ. Και τρόμαξα γιατί σε έχασα λίγες μέρες τώρα. Ελπίζω να μην έφταιγε το μάτι αλλά κάτι καλό ;)

Το διαγεγραμμένο σχόλιο ήταν του προσφιλούς, γνωστού και μη εξαιρετέου κυρίου εκ Πορτογαλίας ορμώμενου... Δεν έχω βάλει moderation στα σχόλια, είναι αρχή μου ότι αφού δεν έχω τίποτα να κρύψω εδωμέσα κι νιώθω εντάξει με τον εαυτό μου δεν έχω λόγο να παρέμβω σε καμία άποψη, όπως κι αν αυτή εκφραστεί. Από εδώ και πέρα θα προστεθεί μια εξαίρεση. Αυτή της αντιμετώπισης εκ μέρους μου τέτοιων περιπτώσεων, οι οποίες είναι και οι μόνες που με κάνουν να κοκκινίζω από θυμό. Η απάντησή μου, λοιπόν, στο σχόλιό του βρίσκεται πάνω ακριβώς σε αυτό. "Comment deleted". Αν το ξαναδείτε να ξέρετε τι χάνετε κι ότι δεν αποκρύπτω κάτι... Επίσης, αν κάποιος γνωρίζει τρόπο να μπλοκάρονται τέτοιου είδους σχόλια θα μου έκανε τεράστια χάρη να με ενημερώσει. Σας φιλώ!