Thursday 24 January 2008

Public μ-art-ύριο

Ένα από αυτά τα πρωινά που τα πόδια μου παίρνουν φωτιά, καθ’ ότι το ρολόι κυνικά μού υπενθυμίζει ότι έχω αργήσει για τη δουλειά, το μετρό αποφάσισε να αργήσει. Ο ηλεκτρονικός πίνακας με προϊδέαζε ότι το επόμενο πεντάλεπτο η φούρια μου πρέπει να αποδεχτεί την κατάσταση και να καταλαγιάσει. Το μάτι μου πέφτει πάνω σε μια αφίσα που διατυμπανίζει την «έξω καρδιά» μιας πόλης χωρίς τύπο και την ανάγει σε «public art». Κάτι με ενοχλεί. Ακόμη δεν ξέρω τι. Λίγο μετά, με τα ακουστικά πάντα στα αυτιά να φτιάχνουν το soundtrack της πρωινής μου βιασύνης, πέφτω πάνω σε μία μωβ καρδιά. Λόγω των συνθηκών λέω να προσπεράσω, αλλά –από την άλλη- είμαι περίεργη να δω τι κάνει αυτό το πράγμα στην άκρη του μετρό... Πλησιάζω. Το πρώτο πράγμα που χώνει μπουνιά στο μάτι μου είναι τα διαφημιστικά αυτοκόλλητα στη βάση. Όλα καλά, σκέφτομαι, θα είναι καμιά εκστρατεία υπέρ της υγιεινής διατροφής και τα οφέλη της για την καρδιά.

Έλα, όμως, που αυτόματα θυμάμαι το νέο «concept» (πόσο μισώ κάτι τέτοιους υπαλληλικούς όρους) της καινούριας μας «public art» και μένω σύξυλη. Επιστρέφοντας το βράδυ βάζω στόχο να δω όσο περισσότερες έξω(από δω)καρδιές γίνεται. Κάθε φορά το μάτι μου πέφτει πρώτα πάνω στα διαφημιστικά αυτοκόλλητα της βάσης και μετά στο «έργο τέχνης». Που άλλες φορές μοιάζει να το έχει σκάσει από μαγαζί με ήδη δώρων που φαλίρισε, άλλες με μαξιλάρι που θες να πλακώσεις στις μπουνιές για να ξεθυμάνεις και άλλες με φτηνό διαφημιστικό τρικ. Και, πλέον, το κλικ γίνεται. Ναι, είμαι και πάλι εξαγριωμένη. Search: public art. Η αμφιλεγόμενη-πλην-αναγκαία wikipedia με ενημερώνει ότι είναι η έκθεση έργων τέχνης σε δημόσιο χώρο ώστε να είναι προσβάσιμη για το ευρύ κοινό. Πολύ «νταντά» για την εποχή μας, δεν λέω. Τέλος τα μουσεία, δηλαδή, και η αγιοποίηση της τέχνης. Τέλος οι καρφωμένοι πίνακες πάνω από τζάκια και τα γλυπτά-συντριβάνια στις επαύλεις. Με ενοχλεί, όμως. Αυτό το «public art» μου τη δίνει.

Σαν να υπάρχουν δύο τέχνες, η «public» και η «private». Σαν ο κόσμος να μπορεί να αντέξει συγκεκριμένη τέχνη, αυτή που κάποιοι θα βαφτίσουν «public» και θα τοποθετήσουν εκεί που το πεζοδρόμιο έχει μερικά σπασμένα πλακάκια ή ανάμεσα σε παρκαρισμένα μηχανάκια. Ιδού, κύριοι, η τέχνη Σας! Αφήστε την ελίτ να κομπάζει στα μουσεία, να πληρώνει κερατιάτικα εισιτήρια στην είσοδο για να θαυμάσει –άνευ όρων- ό,τι εκτίθεται σε αυτά. Εσείς είστε μοντέρνοι άνθρωποι. Εκεί που προχωράτε με τον χαρτοφύλακά σας, περιμένετε τον φίλο σας που έχει αργήσει, αγοράζετε έναν εσπρέσο σε χάρτινο ποτηράκι ρίξτε ένα βλέφαρο και λίγο παραδίπλα –η κουλτούρα σας ανοίγει τις πόρτες! Εσείς είστε ακομπλεξάριστοι, εσείς είστε πολυσυλλεκτικοί, εσείς ξέρετε να εκτιμάτε ένα έργο τέχνης μόλις το δείτε. Κι εμείς σας το προσφέρουμε! Δεν είναι απλά art. Είναι public art. Σαν τον Ξανθόπουλο ένα πράγμα, ή τον Αρναούτογλου. Είναι ένας από σας, αλλά είναι και λίγο υπεράνω, είναι trend.

Η διαφωνία μου, λοιπόν, δεν έγκειται στο αν όντως είναι καλλιτεχνικά δημιουργήματα τα έργα αυτά. Ούτε και θέλω να προσβάλω τον κόπο αυτών που τα έφτιαξαν. Στις μέρες μας η συζήτηση περί Τέχνης καταλήγει μοιραία ή στα κλισέ (6 τέχνες, βία 7 θα αναγνωρίσουν οι συντηρητικοί και οι «προοδευτικοί» θα τους απαντήσουν ότι «όλα είναι τέχνη») ή στο κενό (Τελικά, είναι υποκειμενικό. Ό,τι βλέπεις ως τέτοια είναι Τέχνη.) Επειδή τέλος πάντων ο χρόνος είναι χρήμα (και στην περίπτωσή μου ούτε καν αρκετό) κι επειδή, ακόμη περισσότερο, δεν μπορώ να συμμετάσχω σε άλλη μία μαλακισμένη επιχειρηματολογία για το το είναι και τι δεν είναι Τέχνη (και γιατί) επιλέγω να μην ασχοληθώ με αυτό το κομμάτι της νέας μας υπαίθριας καλλιτεχνικής απόλαυσης. Δεν γίνεται, όμως, να προσπεράσω αυτήν την άκρως ελιτιστική αντιμετώπιση των φερόμενων ως «έργα τέχνης» ως public art, μίας ιδιαίτερης έκφρασης δηλαδή της τέχνης.

Η οποία, κατά την άποψή τους (ποιών; Των συμβασιούχων του υπουργείου πολιτισμού ή των προοδευτικών γκαλερίστας; [το «γκαλερίστας» προκύπτει από το «ζαπατίστας» στο δικό μου, αρρωστημένο μυαλό]) είναι φτιαγμένη για τον «πολύ» κόσμο. Ο οποίος τι; Είναι ηλίθιος, ακούλτουρος, καταλαβαίνει την τέχνη μόνο όταν είναι τσάμπα; Στην οποία περίπτωση γίνεται τι; Του προσφέρουμε θέματα καρμπόν απλά με διαφορετικά χρωματάκια μπας και ξεστραβωθεί; Ή μήπως ο πολύς κόσμος καταλαβαίνει την Τέχνη και μόνο από το γεγονός της βάφτισης ενός... Ενός... Έργου, πράγματος, οτιδήποτε τελοσπάντων, ως «καλλιτεχνικό δημιούργημα»; Σε αυτήν την περίπτωση, αν αύριο η Εθνική Πινακοθήκη αποφασίσει να εκθέσει τους πίνακες του Λύτρα στην Ομόνοια ή το μουσείο του Λούβρου την Αφροδίτη της Μήλου στην Place de la Concorde, τα έργα αυτά καταλήγουν «public art»; Κι εκεί είναι η ουσία της απογοήτευσής μου και του θυμού.

Δεν είναι μόνο το πόσο αναχρονιστικές και συντηρητικές είναι αυτές οι βαρύγδουπες ονομασίες. Είναι το πόσο απερίσκεπτα, επιφανειακά και μαρκετίστικα αντιλαμβανόμαστε την Τέχνη. Και, σε ακόμη βαθύτερο επίπεδο, την αξία της δημιουργίας. Και σίγουρα, πίσω από τις χαρούμενες αγελάδες και τις έξω(από δω)καρδιές δεν κρύβεται μία ανάγκη για μαζική επαφή με την τέχνη. Κρύβεται κάποια βαλίτσα που γύρισε από γραφείο σε γραφείο και κάποιοι έξυπνοι ντήλερς. Ακόμα κι ο μάνατζερ του Πικάσο όμως (λέμε τώρα) δεν θα ισχυριζόταν ότι κάνει art.

(Και η συζήτηση θα συνεχιστεί...)

15 comments:

Captain Harbour said...

Διεύρυνε το νου σου Βιομηχανική Μαργαρίτα...Είναι η ανταπόδωση στον άνθρωπο που έχει στο μυαλό του μόνο το χρήμα και όχι τον πολιτισμό. Είναι ο εκπολιτισμός του Homo Cementus. Ενώ οι ήδη εκπολιτισμένοι κανονίζουν το χρήμα.

Χαιρετισμούς

industrialdaisies said...

Αυτό λέω κι εγώ Καπετάνιο μου. Δεν είναι κανενός μέλημα ο πολιτισμός. Το χρήμα που επενδύει αυτός πιασάρικα είναι. Συμφωνούμε. Φιλιά!

ninemos said...

Μη φρικάρεις.Stay cool.

gerasimos said...

Σε αρκετά απ' όσα λες δεν έχεις άδικο. Από την ελιτίστικη τέχνη των γκαλερί που απευθύνεται στους λίγους εκλεκτούς της πελάτες περάσαμε στην ακόμα πιο ελιτίστικη δημόσια τέχνη. Γιατί ακόμα πιο ελιτίστικη; Διότι πρόκειται για την ίδια σνομπ μαντάμ (τη σύγχρονη τέχη δηλαδή) που έχει πλέον πάρει τους δρόμους κι εκεί που περπατάς βιαστικός σε αρπάζει απ' τα μάτια και σου υπόσχεται, κερδίζοντας την προσοχή σου, να σε καταστήσει κι εσένα αυτόματα μέλος της ελίτ της. Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους που δεν σταμάτησαν και παραμένουν απολίτιστος όχλος. Δεν χρειαζόμαστε δημόσια τέχνη για να εκπολιτιστούμε αλλά καλύτερα πεζοδρόμια, λιγότερα αυτοκίνητα επάνω τους κι άλλα τέτοια πεζά και καθόλου αρτιστίκ πράγματα. Κι όταν τα έχουμε πια εξασφαλίσει, ας αμολήσουμε και τις πλαστικές καρδιές επάνω τους.

Anonymous said...

Βρε κουτό, τα πράγματα είναι πολύ απλά: Public Art είναι η τέχνη με χορηγό το Public.

Απλούστατον, που έλεγε κι η Βουγιουκλάκη...

;^)

ritsmas said...

Μη μιλάτε για ελίτ. Γιατι ενα μεγάλο μέρος της ευθύνης των όσων μας συμβαίνουν φέρει η υποτιθέμενη μιντιακή ελίτ. Δυστυχώς..
Μικρούλη μου,, μαλλον την παραλλη Κυριακή θα εχουμε αυτό που μουστειλες. Οχι αυτήν,ουτε την αλλη, την παράλλη.... Γιατί, δεν ξερω. ειχαμε μια καθυστερηση..
φιλια
ριτς

philos said...

Και μην ξεχνάς ότι με το πέρας της έκθεσης οι καρδιές θα μπούνε και πάλι στα μαγαζιά με είδη δώρων για να ομορφύνουν βιτρίνες και βιβλιοθήκες!

Πάντως ως πινελιές χρώματος σε μια βουβή πόλη δεν κατακρίνω την public art. Αλλά δεν με ξεσηκώνει καθόλου όπως θα έκανε ένας πίνακας ή ένα γλυπτό.

Archimidis P. said...

Την καλησπέρα μου, Industrial...

Zaphod said...

Μήπως το γκαλερίδτας ΔΕν βγαίνει από το «ζαπατίστας» αλλά από το σαντινίστας;; :Ρ

Κατά τα άλλα ορθώς γκρινιάζεις αλλά δες το και από την ανάποδη. Ο μέσος νεοΕΛλην (και γω μαζί) δεν πατάει σε μουσείο, γκαγκαγκαλερί και έκθεση που να τον πατάς κάτω. Ε ας δει κανένα πίνακα με τον πρωινό καφέ, κακό δεν κάνει!!

---Και ας μην μιλήσω για το ψώνιο και τον ελιτισμό μερικών που για να δεχτούν έναν νέο καλλιτέχνη σαν δημιουργό, αυτός θα πρέπει να έχει πρώτα πεθάνει της πείνας. Δυο φορές

love&kisses
zaphod

ΦΑΝΤΙ said...

Κάποτε τα αγάλματα με τις τέλειες αναλογίες και ο Παρθενώνας αποτελούσαν την δημόσια τέχνη, άλλωστε τότε στην Αρχαία Αθήνα το ιδιωτικό ήταν και δημόσιο ή ίσως καλύτερα το δημόσιο διαπότιζε το ιδιωτικό.

Σήμερα, η δημόσια τέχνη δεν είναι καλίγραμμα αγάλματα, αλλά η τέχνη του ΚΙΤΣ!. Αυτή είναι η δημόσια τέχνη στην μεταμοντέρνα εποχή.

Μια εποχή που ο σχετικισμός, ο ατομικισμός, ο εργαλειακός λόγος, το χρήμα και το μάρκετινκγ έχουν καταστρέψει οτιδήποτε γνήσια Δημόσιο (δηλαδή ΚΟΙΝΟ) αυτό που δημιοποιείται είναι το ιδιωτικό ΚΙΤΣ. Δεν υπάρχει δημόσια τέχνη. Ό,τι έχει μαζευτεί απο δημόσια τέχνη βρίσκεται φυλακισμένη σε ιδιωτικούς χώρους (μπορεί μερικοί χώροι να ακήκουν σε δημόσιους οργανισμούς, καταλαβαίνεις όμως την διαφορά με τον δημόσιο χώρο)μια και ο ρόλος της είναι πλέον μόνο ιστορικός ...

Ούτε να αγανακτίσεις δεν μπορείς όπως έγραψες, τόσο γενικευμένη είναι η ανυπαρξία της δημόσιας τέχνης. Ίσως μόνο κατά περίπτωση και συγκεκριμένα να αγανακτίσει κανείς όταν το ΚΙΤΣ είναι εντελώς εξόφθαλμο ή αγγίζει μια ιδιαίτερη χορδή μέσα μας.

Ετσι, εσυ αγανακτείς δικαιολογημένα για τις καρδούλες που "ανοίγουν" πανηγυρικά τον Μήνα εορτασμών του Βαλεντίνου (γιορτή λέει των ερωτευμένων ... θα κρατάει περισσότερες ημέρες τώρα, να τονωθεί και η κίνηση στην Ερμού) και εγω είχα αγανακτίσει πέρυσι με την Παρωδία των Καλιτεχνικών Αγελάδων

Τι να πω, σου εύχομαι να έχεις γερό στομάχι ...!

patsiouri said...

Ax Μαργαριτάκι...είναι πολύ, μα πολύ μεγάλη συζήτηση το θ΄μα της τέχνης..και ο homo filotecnus.....oh yes...

Φράνσις said...

Χτες είδα κι εγω μια καρδια στην Στοα του Βιβλίου, στον "προθαλαμο" και το συγκεκριμενο που ειδα μου αρεσε πολύ. Δεν ειχα παρει πρεφα το ολο concept ωσπου το βραδυ διαβασα γι αυτο στη εφημερίδα. Συγγνωμη που γινομαι Κασάνδρα αλλα φοβαμαι πως και οι έξω καρδιες, αθ εχουν την ιδια τυχη με τις αγελαδες- θα υποστουν την "τεχνη" της οργης, της αδιαφορίας, της ανικανότητας, κατέπίφασην ή αληθινής, των αποδεκτων περαστικων να νιώσουν ή να κατανοήσουν κατι. Δεν ξέρω τελικα αν η Τέχνη είναι δημόσια και ιδιωτική.Αυτο που ξερω και το λεω απο προσωπική εμπειρία, είναι οτι η Τεχνη ,για μένα, είναι η απαραίτητη ένεση και το οξυγόνο μου.Και θα σου θυμίσω και τη ρήση του Νίτσε που αγαπώ πολύ(τη ρήση όχι το Νίτσε!): "εχουμε τις Τέχνες για να επιζούμε αντικρύζοντας την αλήθεια".... φιλι μαργαριτούλα μου και ν'αφήνεις τη φαντασία σου ν'αναπνέει.

Niemandsrose said...

Δε τις έχω δει αυτές τις (έξω από δω)καρδιές που λες, αλλά και πάλι. Καρδιές; Μόνο μια Φρίντα Κάλο θα μπορούσε να κάνει τέχνη αυτή την παλλόμενη σακούλα αίματος. Το κόνσεπτ είναι προσφορά του υπουργείου υγείας; :b

Anonymous said...

τις καρδιές δεν τις έχω δει, έχω δει όμως αγελάδες, αλογάκια και αρκούδες. Δεν με ενοχλούσαν, με την έννοια πως ήταν πολύχρωμες μέσα σε ένα γενικότερο γκρι. θα μπορούσαν να είναι και τέχνη. ακόμα και με τους σπόνσορες στο βάθρο τους. γιατί η τέχνη είναι αυτό που βγάζει ειλικρινά από μέσα του κάθε άνθρωπος με συναίσθημα. για μένα τουλάχιστον.

αν δεν γινόταν και μια ολόκληρη καμπάνια γύρω τους, αν δεν πωλούνταν "για φιλανθρωπικούς σκοπούς" μετά, αν το κόνσεπτ δεν έθετε μπόλικα μωβ χαρτονομίσματα στην θέση του στόχου, ίσως και να μην σε ενοχλούσαν κι εσένα.

το πρόβλημα ξεκινά από την στιγμή που προκύπτει η ανάγκη να βάλεις μια ταμπέλα arty πάνω του, και να επιδωθείς σε ένα αγώνα για να πείσεις για την ταμπέλα αυτή.

αν θες τη γνώμη μου, κανονικά δεν θα έπρεπε κανείς πουθενά να πληρώνει για απολαύσει την τέχνη. Το ίδιο με το public art με ενοχλούν και τα 12 ευρώ που πληρώνω για να πάω στην Ακρόπολη ή για να μπω στο Λούβρο. Και περισσότερο ίσως. Και όλα αυτά τα παραμύθια για έξοδα συντήρησης των χώρων πολιτισμού, εγώ τα ακούω βερεσέ (ειδικά μετά τις τελευταίες εξελίξεις).

money makes the world go round, dear!

industrialdaisies said...

@ ninemos: I am.

@ gerasimos: Συμφωνώ με τη θέση σου. Την οποία συμπληρώνω με το ότι η τέχνη της ταμπέλας, και η ταμπέλα της τέχνης, είναι ζητήματα μεσαιωνικά και ελιτιστικά -σε κάθε περίπτωση. Φιλιά!

@ mpampakis: Αχαχαχα, μπαμπάκη μου, αυτό σκέφτηκα όταν το είδα! Μετά το χριστουγεννιάτικο ντεκόρ των νεραντζιών του Συντάγματος με publicδιαφημιστικά δεν είναι και πολύ μακριά το να μας κοτσάρουν την νέα Τέχνη! Και τα χειρότερα έρχονται... Kisses!

@ ritsmas: Οι ελίτ Ριτσάκι είναι ίδιον των ανθρώπινων κοινωνιών. Σε όλα τα επίπεδα. Η επίφαση της ισοπέδωσης των ελίτ -ενώ ουσιαστικά μιλάμε για την καμουφλαρισμένη νεο-ελίτ- είναι κάτι αρκετά μετανεωτερικό (και μηντιακών όρων). Φιλιά!

@ philos: Το ξέρω, μετά τις πολύχρωμες αγελάδες οι έξω καρδιές θα διακοσμούν τα αρτ νουβώ σπίτια μας. Ούτε εμένα με ενοχλεί το χρώμα σε μία γκρίζα πόλη. Όταν όμως το χρώμα με σπόνσορα ανάγεται σε αρτ (άκριτα) και μερικά αριστουργηματικά γκραφίτι κατακεραυνώνονται από την σκούρα μας νοοτροπία και την απολίτιστη πλευρά μας -τότε με ενοχλεί. Σε φιλώ.

@ archimidis p.: Καλησπέρα Αρχιμήδη, μερικά απογεύματα αργότερα... :)

@ zaphod: Το ήξερα ότι θα το καταλάβεις το θέμα της ρίζας της λέξης... :p Για το αν ο Έλληνας δεν πάει ποτέ σε έκθεση ή στο μουσείο... Ας μην μιλήσω. Δεν θέλω να αδικήσω ούτε τον Έλληνα ούτε το “μουσειακό” σύστημα στην Ελλάδα. Όσο για τους καλλιτέχνες. Δεν είχα ποτέ θέμα αν κάποιος κάνει τέχνη για τα λεφτά. Ούτε έχω στο μυαλό μου ότι ο σωστός καλλιτέχνης πρέπει να πεθάνει της πείνας (άκου εκεί “δυο φορές”. Αχαχαχαχα). Διαφέρει, όμως, λίγο το όραμα του καλλιτέχνη από του διεκπεραιωτή... Πολλά φιλιά.

@ mirage: Ναι mirage μου, συμφωνώ στα περισσότερα μαζί σου. Τίποτα, όμως, και κανείς δεν θα με κάνει να πιστέψω ότι η τέχνη έσβησε μέσα στο κιτς και το εμπόριο. Υπάρχει τέχνη -και όσο υπάρχει ο άνθρωπος θα υπάρχει. Πρέπει απλά να ψάξεις ανάμεσα σε τόσα άχυρα που μας ταϊζουν για να την βρεις...

@ patsiouri: Χαχαχα, καλό μου, θυμήθηκα προχτές τον “Μαέβιους Παχατουρίδη” και τον πίνακα με την αγελάδα! Αχαχαχαχα, homo filotechnus masturbationis θα συμπλήρωνα. Ζματς.

@ auburn kate: Εγώ πάντως θυμάμαι ότι η μόνη αγελάδα που θεώρησα ότι έχει κάτι να δηλώσει ήταν αυτή πάνω στην οποία έγραψαν με σπρέυ “Μαριέττα Γιαννάκου”. Οι αγελάδες και οι καρδιές αυτές πάντως ουδεμία σχέση έχουν με την ρήση του Νίτσε. Ο Νίτσε μιλά για αλήθεια. Και η αλήθεια -πριν από όλα- έχει να κάνει με το κομματάκι ενός μεγάλου καθρέφτη και με την προσωπική αναζήτηση. Άσε που ο Νίτσε αυτό το κομμάτι της τέχνης θα το ενέτασσε σε μία νέα ενότητα του Ecce Homo. Εγώ πάλι, αντίθετα με εσένα, τον Νίτσε τον πάω με χίλια. Για χίλιους διαφορετικούς λόγους. Καλό απόγευμα.

@ niemandsrose: Καλό μου ρόδο, κι εγώ στην αρχή το είπα, μάλλον θα θέλουν να μας ενημερώσουν για τα οφέλη της υγιεινής διατροφής στην καρδιά. Αλλά, φευ! Η Φρίντα Κάλο τουλάχιστον είχε τα κότσια να χρησιμοποιεί την ασχήμια για να φτιάξει ομορφιά. Οι εν λόγω “αυτουργοί” χρησιμοποιούν την ασχήμια για την κονόμα... Σε φιλώ.

@ Krotkaya: Κροτάκι, για το ότι η τέχνη θα έπρεπε να είναι ελεύθερα προσβάσιμη για τον καθένα στηρίζω με χίλια κι εγώ. Όπως και η γνώση, και η μουσική και ό,τι κινειται γύρω από την καλλιτεχνική δημιουργία. Για το ότι η άθλια γκρίζα μας πόλη χρειάζεται λίγο χρωματάκι, επίσης συμφωνώ. Κι είπα και παραπάνω, ότι αυτό το επιχείρημα αναιρείται από αυτούς που θεωρούν την καρδιά του Becel τέχνη και το πρωτότυπο ευφάνταστο γκραφίτι αλητεία. Άσε που πριν τις καρδιές, τα ίδια τα κτήρια, τα πεζοδρόμια και τα δέντρα θα έπρεπε να ομορφαίνουν το τοπίο. Γιατί μια καρδιά 1 μέτρο δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί σε δεκαόροφα, μαύρα από καυσαέρια κτήρια, σπασμένα πεζοδρόμια (ή ανύπαρκτα πεζοδρόμια) και πλήρη απουσία δέντρων.

Όσο για το ότι θα μπορούσαν να είναι τέχνη... Ναι, με το κριτήριο της εσωτερικής αναζήτησης και δημιουργίας μπορεί κάποιοι να το βίωσαν έτσι. Εμένα, πάλι, μου φέρνει πιο πολύ σε διαφημιστικό ατελιέ. Άντε σε μάθημα χειροτεχνίας. Το μικρό μου όμως το βαφτιστήρι που η δασκάλα τους τους βάζει να φτιάξουν από πηλό ένα ανθρωπάκι δεν το παίζει καλλιτέχνης. Όχι γιατί δεν μπορεί. Γιατί δεν είναι. Σε φιλώ στα κρύα μαγουλάκια Βελγίου! (:p)